Ứng dụng rộng rãi của hợp đồng thông minh trong đời sống

Khi nhắc tới công nghệ Blockchain, bạn không thể bỏ qua khái niệm “Hợp đồng thông minh” (Smart Contract). Chúng không chỉ đóng vai trò trong nền kinh tế số mà có tính ứng dụng cao trong đời sống thực tại.

1. Vì sao cần phải có hợp đồng thông minh?

Tại các nước châu Âu, giao dịch ngang hàng xuất hiện ở hầu hết các siêu thị, cửa hàng tiện lợi hay các trung tâm thương mại lớn. Thay vì phải giao dịch với thu ngân hoặc nhân viên bán hàng, bạn có thể mua các sản phẩm theo phương pháp tự động hóa vô cùng thông minh.

Ví dụ như đối với máy bán hàng tự động (Vending Machine), bạn có thể thực hiện các thao tác như chọn đồ, trả tiền, lấy đồ. Quy trình này được xây dựng nhờ việc mã hóa một loại hợp đồng đơn giản. Loại hợp đồng này quy ước rằng: khi người mua trả đủ số tiền để sở hữu sản phẩm thì giao dịch sẽ được thực hiện thành công.

Quá đơn giản phải không nào? Nhưng đừng đánh đồng đây là Smart Contract, vì thực chất chúng được xây dựng nhờ các điều khoản phức tạp và chặt chẽ hơn nhiều.

Lật lại ví dụ trên, nếu như xuất hiện một thỏa thuận rằng: “Nếu bạn cho máy vay 100.000 VND thì máy sẽ trả bạn gấp 10 lần số tiền đó, tức là 1.000.000 VND”. Lúc này bạn sẽ có hai lựa chọn: một là tin vào thỏa thuận và chấp nhận mất trắng 100.000 VND trong trường hợp xấu nhất; hai là không tin tưởng và mất đi cơ hội lãi 900.000 VND.

Lựa chọn số 1 thì quá mạo hiểm, mà lựa chọn số 2 thì quá an toàn. Vậy bạn làm cách nào để chúng ta biết chắc rằng máy bán hàng kia sẽ trả đủ 1.000.000 VND cho bạn như thỏa thuận? Làm thế nào để biết các quy tắc, điều khoản được thực hiện chặt chẽ? Làm thế nào để xác minh giao dịch và hạn chế tối đa khả năng mất trắng? Smart Contract chính là câu trả lời.

2. Ứng dụng của hợp đồng thông minh

Chúng ta đều biết Smart Contract không cần sử dụng bên trung gian. Dựa vào blockchain, chúng có khả năng tự động thực hiện các điều khoản, các thoả thuận giữa các bên trong hợp đồng một cách đáng tin cậy mà không cần bên thứ ba. Các giao dịch này có thể được theo dõi chặt chẽ và không thể đảo ngược được.

Chính vì tính bảo mật và an toàn nên Smart Contract được ứng dụng trong các hoạt động như chia sẻ tiền, bầu cử, trao đổi crypto…

2.1. Chia sẻ tiền

Hợp đồng thông minh sẽ xác lập các chính sách quản lý tiền trong ví. Chúng chỉ rõ danh sách nhận tiền, điều kiện nhận tiền, hạn mức chi tiêu… để hai bên giao dịch nhanh chóng.

2.2. Bầu cử

Hệ thống blockchain sẽ mã hóa chính sách bầu cử. Cử tri sẽ thực hiện các giao dịch để xác nhận phiếu bầu. Điều này bảo vệ danh tính của người tham gia bầu cử, đồng thời đảm bảo tính bảo mật trong quá trình bình chọn. Sau khi kết thúc phiên bầu cử, kết quả này sẽ không thể thay đổi, đảm bảo tính công bằng và minh bạch cho tất cả mọi người.

2.3. Trao đổi crypto

Với đặc tính phi tập trung/ phân quyền, blockchain và mạng lưới Smart Contract có thể vận hành hệ thống trao đổi tiền mã hóa.

2.4. Bảo hiểm

Các bên tham gia bảo hiểm sẽ được thỏa thuận bằng hợp đồng thông minh. Khi xảy ra trường hợp đòi bồi thường bảo hiểm, hệ thống sẽ kiểm tra theo các điều khoản, thực hiện bồi thường mà không cần chờ thủ tục rườm rà.

2.5. Chia sẻ phương tiện giao thông

Tính chất tự vận hành của Smart Contract sẽ cho phép chúng thực hiện các hợp đồng thuê xe, tự động tính cước, trừ tài khoản khi đến nơi, thậm chí là tự trả tiền xăng nhờ việc tự động chuyển tiền đến nhà cung cấp dịch vụ.

2.6. Thanh toán bản quyền

Tác giả của tác phẩm nghệ thuật có thể thiết lập quyền sở hữu của mình trên hệ thống Smart Contract. Khi ai đó sử dụng tác phẩm này thì sẽ phải tuân thủ chính sách, điều khoản sử dụng của bên cung cấp, từ đó bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và đem lại lợi nhuận kinh tế cho các tác giả.

3. Tạm kết

Với tiềm năng của mình, hợp đồng thông minh đang thúc đẩy sự phát triển đời sống 4.0 bằng những ứng dụng thực tiễn cho con người. Chúng chính là cơ sở cho hàng loạt các ứng dụng trong tương lai, từ dịch vụ tài chính đến quản lý chuỗi cung ứng.